ფრთხილად – სიმსივნე ბავშვებში! არ გამოგეპაროთ სიმპტომები

ბავშვებში ყველაზე გავრცელებული სიმსივნური დაავადება არის ლეიკემია, რასაც მოსდევს ლიმფომა და ცენტრალური ნერვული სისტემის სიმსივნეები. მიუხედავად იმისა, რომ კიბო ბავშვებში უფრო იშვიათად გვხვდება, ვიდრე მოზრდილებში, კიბო ბავშვთა სიკვდილიანობის მიზეზად რჩება. მშობლებმა და ექიმებმა განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიაქციონ გარკვეულ სიმპტომებს, რათა რაც შეიძლება ადრე მოხდეს ამ მძიმე დაავადებასთან ბრძოლის დაწყება. ცნობილია, რომ შემდეგი დარღვევების მქონე ბავშვები უფრო მეტად არიან კიბოთი დაავადების რისკის ქვეშ:

• ნეიროკუტანური სინდრომი;
• ქრომოსომული ანომალიები;
• იმუნოდეფიციტი;
• კიბო ანამნეზში;
• გარკვეული თანდაყოლილი ანომალიები. 

ადრეულ ეტაპზე კიბოს გამოვლენის მიზნით აუცილებელია კომპლექსური გამოკვლევის ჩატარება. ზემოხსენებული რისკის ჯგუფების გარდა, არსებობს რიგი სიმპტომებისა, რომლებსაც შეუძლიათ მიგანიშნოთ ჯანმრთელი ბავშვის კიბოთი დაავადების შესახებ. მათ ასევე შეიძლება მიგანიშნოთ კეთილთვისებიანი დაავადებების არსებობის შესახებ იმდენად, რამდენადაც აღნიშნული სიმპტომები არ წარმოადგენენ ონკოლოგიის სპეციფიკურ მახასიათებლებს.

1. ფერმკრთალი სახე,  დალურჯებები / სისხლჩაქცევები, სისხლდენა  

ბავშვის სახეზე ფერმკრთალი კანი შეიძლება იყოს ანემიის ნიშანი. ძვლის ტვინის უკმარისობა შეინიშნება ლეიკემიისა და კიბოს დროს,  რომელიც მეტასტაზირებულია ძვლის ტვინში (განსაკუთრებით ლეიკოზი, ლიმფომა და ნეირობლასტომა). ასეთი დაავადებები გავლენას ახდენენ ერითროციტებზე, თრომბოციტებზე და იმუნურ უჯრედებზე. პაციენტები გრძნობენ დაღლილობას, რთულად იტანენ ფიზიკურ დატვირთვას, მათ ადვილად წარმოეშობათ სისხლჩაქცევები ხელებსა და ფეხებზე. განსაკუთრებული ყურადღება უნდა დაეთმოს სისხლჩაქცევებს ბარძაყის არეში, რომლებიც დიდი ხნის განმავლობაში არ ქრება. ზოგჯერ აღინიშნება სისხლდენა ცხვირიდან, სისხლდენა ღრძილებიდან და იშვიათად – სისხლჩაქცევა ტვინში.

2.  ციებ-ცხელება, გადაჭარბებული ოფლიანობა, წონის დაკარგვა

ციებ-ცხელება ბავშვებში, როგორც წესი, ინფექციის ნიშანია, მაგრამ თუ ის ორ კვირაზე მეტხანს გაგრძელდება, აუცილებელია დამატებითი გამოკვლევების ჩატარება. თუ ინფექციის კერის დადგენა შეუძლებელია, პაციენტი არ რეაგირებს ანტიბიოტიკებზე, ღამის საათებში შეინიშნება ჭარბი ოფლიანობა, ხოლო ციებ-ცხელების გამო წონის დაკლება, ყოველივე ეს შეიძლება მიუთითებდეს ლიმფომაზე. კიბოს სხვა ფორმები, რომლებსაც შეუძლიათ ძვლის ტვინში მეტასტაზირება, იწვევენ ციებ-ცხელებას ნეიტროფილების რაოდენობის შემცირების გამო.

3. ტკივილი ძვლებში

ლეიკემიამ, ძვლის ტვინის მეტასტაზებმა, ცენტრალური ნერვული სისტემის სიმსივნეებმა და ძვლის პირველადმა კიბომ შეიძლება გამოიწვიოს ტკივილი ძვლებში. აღნიშნულმა შეიძლება გამოიწვიოს კუნთების ძალის დაკარგვა და სიარულის გართულება. თუ ტკივილი ორ კვირაზე მეტხანს გრძელდება, მძაფრდება ღამის საათებში, რომელსაც თან ახლავს ციებ-ცხელება, ნევროლოგიური დარღვევები და ტკივილგამაყუჩებლებს არ შეუძლიათ ტკივილის კუპირება, საჭიროა დამატებითი გამოკვლევების განხორციელება.

4. აუხსნელი ნევროლოგიური ნიშნები

ყველაზე გავრცელებული ნევროლოგიური ნიშნებია თავის ტკივილი და მხედველობის გაუარესება. ყურადღების გამახვილება აუცილებელია, თუკი ბავშვს ღამეში აღვიძებს თავის ტკივილი, ტკივილი ძლიერდება დილით ან წოლით მდგომარეობაში იწვევს ღებინებას. შიდაქალის წნევის მომატებაზე მიუთითებს თავის გარშემოწერილობის სწრაფი ზრდა და სისხლძარღვების გაფართოება. ასევე შეინიშნება სიარულის, კოორდინაციის, სმენის, მხედველობის დარღვევები, ცვლილებები ქცევაში და გუნება-განწყობილების სწრაფი ცვლილებები.

5. ლიმფური კვანძების გადიდება

ბავშვებში კისრის და იღლიის ლიმფური კვანძები ზომაში იმატებენ ვირუსული ან ბაქტერიული ინფექციის საპასუხოდ. შესაბამისი მკურნალობის შემდეგ ისინი უბრუნდებიან თავიანთ ნორმალურ სახეს. თუმცა, თუ მკურნალობის შედეგად მათი ზომაში შემცირება არ ხდება (2 სმ-ზე მეტი), ისინი რჩებიან შემაგრებულ მდგომარეობაში და ეკვრიან ქსოვილებს, აღნიშნული შეიძლება იყოს ავთვისებიანი სიმსივნე.

6. აუხსნელი გამაგრებები

უცნობი წარმომავლობის გამაგრებები ბავშვებში ხშირად ავთვისებიანია. წარმონაქმნი სახეზე, რომელსაც თან ახლავს ნევროლოგიური სიმპტომები, შეიძლება გაჩნდეს სარკომის ან ლეიკემიის გამო. გულმკერდის არეში შემაგრებები შეიძლება იყოს პნევმონიის, ან ლიმფომის, ან ლეიკემიის მეორადი ნიშანი, რომელსაც შეიძლება თან ახლდეს ქოშინი, ხველა და ხრინწი. მუცლის არეში წარმონაქმნი შეიძლება მიუთითებდეს ნეირობლასტომას, ხოლო ბიჭების შემთხვევაში შემაგრებები სათესლე ჯირკვლებში მოითხოვს დაუყოვნებლივ გამოკვლევას.

ზემოაღნიშნული სიმპტომების ბავშვში აღმოჩენისთანავე აუცილებლად უნდა მიმართოთ პედიატრს. აჯიბადემის კლინიკაში ადრეული დიაგნოსტირება და მკურნალობა მნიშვნელოვნად ზრდის გამოჯანმრთელების შანსებს.