ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია (DSA)

რა არის ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია?

ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია  (DSA) ინტერვენციული რადიოლოგიის მეთოდია, რომელიც ქსოვილში სისხლძარღვების მკაფიო ვიზუალიზაციისათვის გამოიყენება. აღნიშნული მეთოდი ხშირად გამოიყენება თავის ტვინში სისხლის მიმოქცევის პრობლემის დასადგენად. გამოსახულების მისაღებად სხეულში  შეიყვანება კონტრასტული ნივთიერება, ხოლო მას შემდეგ რაც იგი გასაშუქებელი სისხლძარღვების უბანს მიაღწევს, კეთდება შესაბამისი რენტგენის გამოსახულებები,  რასაც „სუბსტრაქციის“ ტექნიკა ეწოდება. პროცედურის შედეგად, მკაფიოდ ვიზუალიზდება მოცემულ არეალში არსებული სისხლძარღვების სტრუქტურა და სისხლის მიწოდების ხარისხი.

სისხლის მიმოქცევის პრობლემების აღმოსაჩენად, ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია  (DSA) გამოსახულებების მოდალობის „ოქროს სტანდარტია“.  ვინაიდან ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია (DSA) კონტრასტული მასალის ინტრავენურად შეყვანას მოითხოვს, აღნიშნული პროცედურა ინვაზიურ მეთოდად მიიჩნევა. სხვა ინვაზიური გაშუქების პროცედურების მსგვასად, ამ შემთხვევაშიც არსებობს კონტრასტულ მასალასთან დაკავშირებული გართულებების რისკი.

რა სარგებლი აქვს ციფრულ სუბსტრაქციულ ანგიოგრაფიას?

ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია – ფლუოროსკოპიული გამოსახულების ტექნიკა, 1970-იანი წლებიდან უსაფრთხოდ გამოიყენება. აღნიშნული ტექნიკის წყალობით, რომელიც სხეულის სასურველ ადგილას სისხლის მიწოდების ხარისხს გამოავლენს, ვასკულარული სტრუქტურა და სისხლის მიწოდება სხეულის კონკრეტულ უბანზე შეიძლება რეალურ დროში მაქსიმალურად მკაფიოდ ვიზუალიზდეს.

გამოსახულებების მისაღებად,  სამიზნე ადგილის გამოსახულება (mask image) კონტრასტული ნივთიერების შეყვანამდე კეთდება. ჩვეულებრივი რენტგენის გამოსახულების მსგავსად, აპარატი  ასახავს სხეულის ამ უბნის აგებულებას და  არსებობის შემთხვევაში უცხო სხეულებს (სტენტი, ქირურგიული კლიპები და ა.შ.). შემდგომ შეიყვანება კონტრასტული ნივთიერება და ინექციის შემდეგ ხდება სურათების გადაღება. შემდეგ, ამ უკანასკნელი სურათებისა და პირველადი (mask image) სურათების ერთმანეთისგან სუბსტრაქცია ხდება. შედეგად კი  გამოჩნდება მხოლოდ კონტრასტული მასალით შევსებული ადგილები, რომლებიც ვასკულარული სტრუქტურის მქონეა და ასევე ის ადგილები, რომლებსაც სისხლი მიეწოდებათ.

აღნიშნული  ადასტურებს, რომ ინტერვენციული რადიოლოგია გაცილებით უფრო წარმატებულია, ღია წესით ჩატარებული პროცედურები კი ზრდის ჩვენებებს მსგავსი გამოკვლევებისათვის. ამჟამად, ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია, როგორც მკურნალობის პროცესში, ასევე დიაგნოსტირებისას შედეგიანი ტექნიკაა, რომელიც ძირითადად ენდოვასკულარული ანევრიზმის სამკურნალოდ, არტერიული სტენტირების, თრომბექტომიის, არტერიული ბალონური ანგიოპლასტიკისა და  ენდოვასკულარული ემბოლიზაციისას გამოიყენება.

როდის გამოიყენება სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია?

ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია გამოიყენება, სისხლძარღვების პათოლოგიებისა და ვასკულარობის აღმოსაჩენად და მათ სამკურნალოდ. ინტერვენციული რადიოლოგიის ღია მეთოდით ჩატარებადი რიგი ვასკულარული პროცედურების შემდეგაც იზრდება ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფიის გამოყენების მაჩვენებელი და აღნიშნული პროცედურის მიმართ ჩვენების რაოდენობა.

ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია გამოიყენება არტერიოვენური მალფორმაციების  დიაგნოზის ზუსტი შეფასებისათვის,  უცნობი ეტიოლოგიის ინტრაცერებრული სისხლჩაქცევების და სუბარაქნოიდულ სისხლჩაქცევებში არსებული ანევრიზმების შემთხვევებში, როდესაც CTA/MR უარყოფითია.

ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია გამოიყენება წინასაოპერაციოდ ვასკულარული სიმსივნეების ემბოლიზაციის სამკურნალოდ, არტერიოვენური ფისტულის/მალფორმაციის ემბოლიზაციისას, სუბარაქნოიდული სისხლდენის გართულებისას ვაზოსპაზმის ენდოვასკულარული მკურნალობისას, ინტრაკრანიალური/ექსტრაკრანიალური სტენტის განთავსებისას, მწვავე ინსულტის დროს მექანიკური თრომბექტომიისას, ანევრიზმის და მწვავე ინსულტის დროს მექანიკური თრომბექტომიისას.

რა დრო სჭირდება ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფიის ჩატარებას?

ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია ტიპური ანგიოგრაფიული პროცედურაა და  სხვა ანგიოგრაფიული პროცედურების მსგავსად მოითხოვება პაციენტის სედატირება, პროცედურის მსველობისას კი პაციენტი მწოლიარე მდგომარეობაშია. გამოცდილი გუნდის მუშაობის შედეგად ვიზუალიზდება პაციენტის ვასკულარული სტრუქტურა.

გამოკვლევა სულ მცირე ნახევარ საათს გრძელდება, ხანგრძლივობა კი დამოკიდებულია პაციენტის მდგომარეობაზე, გასაშუქებელ არეალზე და ამ ადგილას არსებული დაავადების კონდიციაზე.

გამოკვლევის მიზანია გამოსახულება პაციენტისათვის ზიანის მიუყენებლად შესაძლო მოკლე ვადებში მივიღოთ. გაშუქების შემდეგ ხანმოკლე დაკვირვების პერიოდის შემდეგ პაციენტი გაეწერება.

ციფრული სუბსტრაციული ანგიოგრაფიის პროცედურა

ვიდრე ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფიის პროცედურა ჩატარდება, ფასდება პაციენტის კარდიოვასკულარული დაავადებები, დიაბეტი, მიღებული მედიკამენტები, ალერგია ნებისმიერ ნივთიერებაზე ან იოდის შემცველ კონტრასტულ ნივთიერებაზე, გადატანილი ოპერაციები და თირკმელების ფუნქციონირება.

პროცედურისთვის პაციენტის  მომზადებისა და სპეციალური ტანსაცმლის ჩაცმისა ეტაპზე მკაცრად დაცულია ასეპტიკური პირობები. პაციენტი მოთავსებულია საწოლზე იმგვარად, რომ რადიოლოგს პროცედურისას მანევრირება გაუადვილდეს. ზოგ შემთხვევაში ან კონკრეტული პროცედურის მიხედვით გამოიყენება პაციენტის სედატირება ან საერთო ანესთეზია.

რენტგენის გამოსახულებები ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფიის პროცედურის დასაწყისში, იქამდე კეთდება ვიდრე კონტრასტული მასალა იმ სასურველ არეალში შეიყვანება, რომლის ვასკულარული სტრუქტურის გაშუქებაც წარმოადგენს პროცედურის მიზანს. პუნქციის ადგილას სამიზნე არეალამდე მისაღწევად ანესთეზია გამოიყენება. ძირითადად, პუნქცია ულტრაბგერის დახმარებით  კეთდება. შემდგომ, სპეციალური ხელსაწყოთი სამიზნე არეალმადე შეიყვანება ინტუბატორი, რენტგენის სურათი კი კეთდება მაშინვე, როგორც კი კონტრასტული მასალა სამიზნე არეალში მოხვდება. აპარატი აღნიშნული ორი გამოსახულების ერთნამეთისგან ექსტრაქციის საშუალებას იძლევა, შედეგად კი სამიზნე არეალში არსებული სისხლძარღვები მკაფიოდ ვიზუალიზდება.

ინტუბატორი პროცედურის დასრულებისთანავე მოიხსნება, რა დროსაც შესაძლოა წარმოქმნას ადგილობრივი სისხლდენა, რომელიც მარტივად მართვადია. პროცედურის შემდეგ პაციენტი გარკვეული პერიოდის განმავლობაში დაკვირვების ქვეშ იმყოფება.

ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფიის გართულებები

ციფრული სუბსტრაქციული ანგიოგრაფია სისხლძარღვებსა და სხულის გარკვეულ უბნებში სისხლის მიწოდების დასაფიქსირებლად გაშუქების ოქროს სტანდარტია და ინვაზიურ პროცედურას წარმოადგენს. შესაბამისად, გაშუქების პროცესში დასაშვებია ადგილობრივი და სისტემური გართულებების წარმოქმნა.

პუნქციის ადგილას, ადგილობრივად შესაძლოა ქსოვილი დაზიანდეს, რასაც თრომბის ფორმირების რისკიც ახლავს. ასევე შეიძლება განვითარდეს სისხლძარღვთა ისეთი პრობლემები, როგორიცაა ფსევდოანევრიზმა და არტერიოვენური ფისტულები.

პროცედურის მსვლელობისას ვენების ოკლუზიისა და სისხლძარღვშიდა თრომბის მიერ ჰაერის გამოდევნის გამო ვენების დაზიანების რისკები არსებობს. ასევე, შესაძლებელია თირკმელებზე კონტრასტული ნივთიერების ტოქსიკური დასხივებაც.

გარდა ამისა, როგორც ზოგადად ქირურგიული ჩარევისას, ამ შემთხვევაშიც პაციენტი შესაძლოა განიცდიდეს შფოთვას და მისგან გამომდინარე წნევის ვარნას, გულის რევის შეგრძნებას, თავბრუსხვევას და ტკივილს პროცედურის დროს.