ნევროლოგია და ნეიროქირურგია

ბავშვებში ნეიროქირურგიული დარღვევების შემთხვევაში სამედიცნო ექსპერტიზას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება.

Acibadem-ის პედიატრიული ნეიროქირურგიის ცენტრი ნევროლოგიისა და ნეიროქირურგიის დარგში 1991 წლიდან ლიდერობს. აქ ყველაზე რთული დიაგნოზის მქონე პაციენტებს იღებენ, როგორც თურქეთიდან ასევე მის საზღვრებს გარედანაც. ცენტრი მრავალმხრივი დაწესებულებაა, სადაც სხვადასხვა სფეროს ექიმები ერთობლივად მკურნალობენ ბავშვებში არსებულ ყველა ნეიროქირურგიულ დარღვევას, მათ შორის თანდაყოლილ ანომალიებს, ეპილეფსიას, სპასტიურობასა და თავის ტვინის სიმსივნეებს. დღესდღეობით, აღნიშნული ცენტრი საერთაშორისოდ აღიარებულია, როგორც საუკეთესო ადგილი ბავშვების ჯერ კიდევ განვითარებადი თავის ტვინის დაავადებების  სამკურნალოდ. აღსანიშნავია, რომ ჩვენი პაციენტების 25%-ზე მეტი მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან მოგვმართავს.

 „ბავშვი მოზრდილი ადამიანის მინი ვერსიას არ წარმოადგენს. ბავშვსა და მოზრდილს შორის განსახვავება ისეთივე დიდია, როგორც თაგვსა და ჟირაფს შორის. საქმე მხოლოდ ზომას კი არა, ფორმასაც ეხება, ასევე ანატომიასა და ფუნქციას. ფუნქციური ცენტრები მოზრდილი ადამიანის თავის ტვინში კარგადაა ჩამოყალიბებული, თუმცა მათგან განსხვავებით ბავშვის თავის ტვინი ჯერ ისევ განვითარების პროცესშია. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ თუკი ზოგ ადგილას ოპერაციის ჩატარება მოზრდილებში უსაფრთხოა, ბავშვებში ეს ასე არაა.“

პროფესორი დოქტორი მემეტ ოზეკი, პედიატრიული ნეიროქირურგი, ACIBADEM Healthcare Group–ი

Acibadem-ის პედიატრიული ნეიროქირურგიის გუნდი გამოცდილი და გულმოდგინე ექიმებისგან, ექთნებისგან და ტექნიკოსებისგან შედგება. აქ ხელმისაწვდომია ფიზიოთერაპია და რეაბილიტაცია, პედიატრიული ნეიროქირურგია, ორთოპედია, პედიატრიული ნევროლოგია, პედიატრიული ქირურგია, ონკოლოგია, რადიოლოგია, სტომატოლოგია  და შესაბამისად ჩვენი ყველა პაციენტი იღებს მულტიდისციპლინურ მიდგომას, რაც სამკურნალო გეგმისა და მისი ეტაპების განსასაზღვრავად, ყველა შესაძლო ვარიანტის მხედველობაში მიღებით, ყველა დარგის ექიმის მიერ პაციენტის ერთობლივად გამოკვლევას გულისხმობს.

პროფესორი დოქტორი მემეტ ოზეკი კარგ საოპერაციო გუნდს სიმებიან კვარტეტს ადარებს. „შესაძლოა ოთხივე მუსიკოსი თავის მხრივ ვირტუოზი იყოს, თუმცა სწორედ ერთად ჰარმონიულად შესრულების უნარი აქცევთ მათ სიმებიან კვარტეტად. ამის მისაღწევად მათ ყოველდღიურად უნდა ივარჯიშონ დღე და ღამე თვეების, ან შესაძლოა წლების განმავლობაშიც. ჩვენს შემთხვევაში, საოპერაციო გუნდის იგივე ექთნებთან და ტექნიკოსებთან ერთად 10, ხოლო პედიატრიულ ანესთეზიოლოგთან უკვე 27 წელია რაც ვმუშაობთ, რასაც ჩვენს მუშაობაში ჰარმონია მოაქვს, ეს კი ჩვენი პატარა პაციენტებისათვის უკეთეს შედეგებს ნიშნავს.“

ნეიროქირურგიული დარღვევების დიაგნოზი

ყოველი წარმატებული მკურნალობა ზუსტი დიაგნოზით იწყება.

Acibadem-ის პედიატრიული ნეიროქირურგიის ცენტრი აღჭურვილია ბავშვებში ნეიროქირურგიული დარღვევების სწორი დიაგნოსტირებისათვის აუცილებელი უახლესი ტექნოლოგიებით. სწორი დიაგნოსტირებისათვის გამოიყენება PET-ი, SPECT-ი, EEG-ი, CT-ი  და USG-ი.

Acibadem-ში გამოიყენება ყველაზე უფრო დახვეწილი 3 Tesla MRI მოდელები: Siemens Vida და GE Premier-ი. 70 სანტიმეტრიანი პაციენტის კაფსულა კლაუსტროფობიის მქონე ბავშვებისათვის კომფორტულ სკანირებას უზრუნველყოფს. აღნიშნული აპარატები უფრო ეფექტურად მუშაობს და სამუშაო პროცესიც უკეთესია, 8-ჯერ გაუმჯობესებულია გამოსახულების ხარისხიც. არსებული MRI ტექნოლოგია იმდენად დახვეწილია, რომ MRI სკანირებისას თავის ტვინის ყველა დარღვევის ჩვენება შეუძლია. ხილვადია ძარღვების მდებარეობა და მათი განლაგება სიმსივნურ წარმონაქმნში. გარდა ამისა, შესაძლებელია იმის დანახვა თუ რა დოზით კვებავს აღნიშნული ძარღვები კონკრეტულ ფუნქციაზე პასუხიმსგებელ ცენტრებს. სათანადოდ აღჭურვილ რადიოლოგიურ განყოფილებას, რომელიც 3 Tesla MRI-ის იყენებს  ზუსტი დიაგნოსტირება მხოლოდ MRI-ი სკანერის გამოყენებითაც შეუძლია, Acibadem-ში კი ძირითადად სწორედ ასე ხდება.

სვლის მანერის დარღვევის დასადგენად, განსაკუთრებით როდესაც ეს ეხება ნევროლოგიურ, ორთოპედიულ და რევმატოლოგიურ პრობლემებს, გამოიყენება კომპიუტერული სამგანზომილებიანი სვლის მანერის ანალიზის მოწყობილობა.

რა პრობლემებს ვმკურნალობთ

Acıbadem -ის პედიატრიული ნეიროქირურგიის ცენტრის მულტიდისციპლინური გუნდი ბავშვებში არსებულ ყველა ნეიროქირურგიულ პათოლოგიას მკურნალობს, განსაკუთრებულ ექსპერტიზას კი ფლობს შემდეგი მიმართულებებით:

• თავის ტვინის ღრმად მდებარე სიმსივნეები (მდებარეობს  თავის ტვინის ღეროსა და თალამუსში)
• ეპილეფსიის ქირურგიული ოპერაცია
• სპასტიურობის ქირურგიული ოპერაცია
• ჰიდროცეფალუსის ენდოსკოპიური მკურნალობა (შუნტის ოპერაციის ნაცვლად)

თანდაყოლილი თავის ტვინის ანომალიები

თანდაყოლილი ანომალიები გულისხმობს, რომ ბავშვი თავის ტვინის ან ხერხემლის მალფორმაციებით დაიბადა. პედიატრიულ ნეიროქირურგიაში 5 ტიპის თანდაყოლილი ანომალია არსებობს: ჰიდროცეფალუსი, თავის ტვინის ცისტა, ენცეფალოცელე, კრანიოსინოსტოზი და სისხლძარღვთა ცერებრალური მანკები.

ტერმინი ჰიდროცეფალუსი მომდინარეობს სიტყვებიდან „ჰიდრო=წყალი“ და „ცეფალუსი=თავი“. იგი განიმარტება, როგორც ადამიანის თავის ტვინში აკუმულირებული წყალი და გაზრდილი წნევა“. მას ასევე „თავის ტვინში ზედმეტი წყლის აკუმულირებასაც“ უწოდებენ. ამ შემთხვევაში სიტყვა „წყალი“ გამოიყენება ცერებროსპინალური სითხის (CSF) აღსანიშნავად. ჩვენს თავის ტვინში არსებული განყოფილებები სხვადასხვა ზომისაა და ერთმანეთს სადინრების მეშვეობით უკავშირდება. აღნიშნულ განყოფილებებს „პარკუჭები“ ეწოდება. სულ 4 პარკუჭი არსებობს (2 ლატერალური, მე-3 პარკუჭი და მე-4 პარკუჭი). ჰიდროცეფალუსი შეიძლება განვითარდეს ერთ ან ორ პარკუჭში CSF-ის ჭარბი რაოდენობის დაგროვების შედეგად, რაც საბოლოო ჯამში წნევის მატებას იწვევს. შედეგად კი ზიანდება თავის ტვინის ქსოვილები.

თანდაყოლილი ცისტები შესაძლოა მთელს თავის ტვინში წარმოიქმნას. იმ შემთხვევაში თუ აღნიშნული ცისტები თავის ტვინის ქსოვილებზე ზემოქმედებენ ოპერაცია დაბადების შემდეგ უნდა ჩატარდეს. ყველაზე გავრცელებული ტიპია არაქნოიდული ცისტები, როლებიც არაქნოიდული მემბრანის გაყოფით წარმოიქმნება. ცისტები სიმსივნური წარმონაქმნი არ არის. ისინი სითხით სავსე ტომარებს წარმოადგენენ, რომლებიც ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე გადაკრული ქსოვილის სამიდან ერთ-ერთ ფენაში ვლინდება.

ენცეფალოცელე მილისებრი ნერვული სისტემის თანდაყოლილი ანომალიის ტიპია, რომელიც თავის ტვინზე ახდენს გავლენას. იგი ვლინდება მაშინ როდესაც თავის ქალის ნაწილი სათანადოდ ფორმირებული არ არის და თავის ტვინის ქსოვილის გარკვეული ნაწილი და მასთან დაკავშირებული სტრუქტურები თავის ქალის გარეთ გამოდის.

კრანიოსინოსტოზი გულისხმობს თავის ქალის ნაწიბურების ნაადრევ დახურვას. შედეგად ვიღებთ ბავშვის თავის ქალის დეფორმაციას. იმ შემთხვევაში თუ ჩვილის სიცოცხლის პირველ ფაზებში თავის ქალის ძვლები თავის ტვინის ზრდის ტემპს ვერ მიყვება, ვითარდება კლინიკური პრობლემა, რასაც მომატებულ ინტრაკრანიალურ წნევას უწოდებენ. აღნიშნული დარღვევის შედეგად თავის ტვინი ვერ იზრდება და თავის ქალაშია გაჭედილი. თუკი დარღვევა ადრეულ ეტაპზე არ გამოვლინდა და მკურნალობას არ დაექვემდებარა, შესაძლოა შუქცევადი ნეიროქირურგიული, კოგნიტური და ქცევითი დარღვევები მივიღოთ.

ცერებრალური ვასკულარული მალფორმაციები წარმოადგენს ლოკალიზებულ სისხლძარღვების ანომალიურ გადაკვეთას, რაც სისხლის მიმოქცევის ცვლილებებს იწვევს. აღნიშნული ვასკულარული მასები სიმსივნური წარმონაქმნი არ არის, თუმცა რიგ შემთხვევებში ზრდადია და სხვადასხვა სიმპტომის გამოწვევა შეუძლია. სხვა ანომალიებისგან განსხვავებით, გადაუდებელი მკურნალობა აუცილებელი არ არის, თუმცა ცერებრალური ვასკულარული მალფორმაციების დიაგნოსტირება და მონიტორინგი აუცილებელია თავის ტვინში სისხლჩაქცევის მომატებული რისკების დასაზღვევად.

თანდაყოლიი ანომალიების სიმპტომები

ჰიდროცეფალუსი

ახალშობილები (0-1 თვე): თავის შეუსაბამოდ დიდი ზომა, ამობურცული ყიფლიბანდი, თხელი სკალპი, თავის სისხლძარღვების გაფართოება, ღებინება, მოუსვენრობა, თვალების ქვევით გადახრა და თვალების ჩაბრუნება პოტენციურ სიმპტომებს წარმოადგენს.

ბავშვები (1 თვეზე უფროსი ასაკი): თავის შეუსაბამოდ დიდი ზომა, თავის ტკივილი, გულის რევა, ღებინება, ტემპერატურა, დიფლოპია, მოუსვენრობა, სიარულის ან მეტყველების დაგვიანება, კომუნიკაციის პრობლემები, სენსორული და მოტორული ფუნქციების დაქვეითება, კრუნჩხვები. უფროსი ასაკის ბავშვებში – ფხიზლად ყოფნისა და გამოღვიძების სირთულე.

თანდაყოლილი ცისტები

• თავის ტკივილი
• გულის რევა და ღებინება
• განვითარების შეფერხება
• ზედმეტი გაღაღლილობა ან ენერგიის ნაკლებობა
• კრუნჩხვები
• ჰიდროცეფალუსი ჯანსაღი ცერეპროსპინალური სითხის ცირკულირების დანაკლისის გამო
• მხედველობის პრობლემები

ენცეფალოცელე

• ჰიდროცეფალუსი: ცერებროსპინალური სითხის თავის ტვინში აკუმულირება
• მხედველობის პრობლემები
• მიკროცეფალია: ანომალიურად პატარა ზომის თავი
• სპასტიური კვადრიპლეგია: კიდურების დამბლა
• გონებრივი და ფიზიკური ზრდის შეფერხება
• ატაქსია: კუნთების მოძრაობის კოორდინაციის დარღვევა
• განვითარების შეფერხება
• კრუნჩხვები

კრანიოსინოსტოზი

თავისა და სახის ფორმის ცვლილება, რაც ვიზუალურად აღქმადია და როგორც წესი პირველი და ერთადერთი სიმპტომია. მეორე ნიშანია პატარა ზომის ყიფლიბანდი ან მისი არ ქონა. იშვიათ შემთხვევებში სინოსტოზისმა შეიძლება გამოიწვიოს თავის ქალაში წნევის ზრდა. განსაკუთრებით იმ შემთხვევაში როდესაც რამდენიმე კრანიალური ნაწიბური ნაადრევად ერთიანდება.

როგორ ხდება თანდაყოლილი ანომალიების დიაგნოსტირება?

ორსულობის დროს პერინატოლოგი პაციენტს ულტრაბგერითი სკანირების მეშვეობით აკვირდება და ნახულობს არის თუ არა რაიმე სახის ანომალია თავის ტვინის ქსოვილში. ულტრაბგერითი გამოკვლევის შედეგების მიხედვით, შესაძლოა საჭირო გახდეს ნაყოფის MRI-ის გამოყენება, რა დროსაც ორსულ ქალს ნაყოფის სკრინინგისათვის MRI სკანირება  უტარდება. აღნიშნული უზრუნველყოფს თანდაყოლილი ანომალიების აღმოჩენას და ზუსტი პრენატალური დიაგნოზის დასმას. ოპერაციას დაბადების შემდეგ პედიატრიული ნეიროქირურგიული განყოფილება ატარებს.

თანდაყოლილი ანომალიების ქირურგიული მკურნალობა

თანდაყოლილი თავის ტვინის ანომალიების შემთხვევაში ბავშვებისათვის ძირითად მკურნალობას ოპერაცია წარმოადგენს, განსაკუთრებით იმ შემთხვევებში როდესაც ოპერაცია დაბადებიდან პირველი 36 საათის განმავლობაში უნდა ჩატარდეს.

ჰიდროცეფალუსი

• ნეიროენდოსკოპიური პროცედურები (ენდოსკოპიური მესამე ვენტრიკულოსტმონია):  იმ შემთხვევაში თუ ანატომიურ სადინრები რაიმე მიზეზით დაბლოკილია, ენდოსკოპის დახმარებით ახალი სადინარი იქმნება და ამგვარად ცერებროსპინალური სითხის ცირკულაცია აღდგენილია. ენდოსკოპები მაღალტექნოლოგიური ვიდეო სისტემაა, რომლის დიამეტრიც 2 დან 4 მილიმეტრამდეა. თუკი ანატომია საშუალებას იძლევა და არავითარი წინააღმდეგობა არ არსებობს, ჩვენი კლინიკა თავიდანვე ქირურგიის აღნიშულ ტექნიკას ამჯობინებს, ბავშვები კი ცხოვრებას ყოველგვარი უცხო სხეულის გარეშე აგრძელებენ.
• ვენტრიკულოპერიტონეალური (V/P) შუნტის ქირურგია: შუნტის ქირურგია გამოსავალს იმ პაციენტებისათვის წარმოადგენს, რომლებისათვისაც ენდოსკოპიური პროცედურები  მიზანშეწონილი არ არის. ამ მეთოდით, სითხე დრენირდება თავის ტვინიდან სხეულის სხვა ნაწილში (ჩვეულებრივ მუცლის ღრუში). დრენირებისთვის გამოიყენება თხელი და გრძელი ელაქსტიური სილიკონის მილი – „შუნტი“. სისტემა სკალპის ქვეშ აღჭურვილია „სატუმბით (სარქველი)“, რომელიც უზურნველყოფს სითხის ერთი მიმართულებით კონტროლირებადი სიჩქარით დინებას. შედეგად კი თავის ტვინში არსებული წნევა იკლებს. მხედველობაშია მისაღები, რომ  ვინაიდან ცერებროსპინალური სითხე ტვინში გამუდმებით იწარმოება, აღნიშნული სისტემა მუდმივად უნდა ფუნქციონირებდეს. ვინაიდან შუნტი კანქვეშა ქსოვილშია მოთავსებული იგი შესამჩნევია, მხოლოდ 1 წლამდე ასაკის ბავშვებში. მოზრდილ ბავშვებსა და მოზრდილებში კი მილის აღქმა შესაძლებელია კანქვეშა ქსოვილზე ხელით შეხებისას. 

თანდაყოლილი თავის ტვინის ცისტები

• კრანიოტომია: მკურნალობა გულისხმობს თავის ქალის ნაწილის ამოღებას, რათა ნეიროქირურგებმა ცისტამდე მიაღწიონ. აღნიშული მკურნალობის უფრო მეტად ინვაზიურ მეთოდს წარმოადგენს, თუმცა ნეიროქირურგებს საშუალებაა აძლევს სათანადოდ შეისწავლონ და გადაწყვიტონ ცისტასთან დაკავშირებული პრობლემა.
• შუნტი: ნეიროქირურგები მილს ათავსებენ ცისტაში, რომელიც ადგილზე რჩება, ხოლო სითხის დრენირება ხდება მუცლის ღრუში, საიდანაც იგი გაიწოვება.

ენცეფალოცელე

ენცეფალოცელეს შემთხვევაში ქირურგიიული ჩარევა გარდაუვალია. გარდა ამისა, ოპერაცია დაბადებიდან პირველი 3 თვის განმავლობაში უნდა ჩატარდეს. იმ შემთხვევაში თუ ენცეფალოცელეს კანის ფენა ფარავს, ქირურგიული ჩარევა შეიძლება რამდენიმე თვით გადაიდოს. თუმცა თუკი კანის სახით დამცავი ფენა წარმოდგენილი არ არის, ქირურგიული ჩარევა დაბადებიდან მალევე უნდა განხორციელდეს.

კრანიოსტინოსტოზი

კრანიოსტინოსტოზის მკურნალობის მიზნით, Acibadem-ში, ნეიროქირურგები როგორც წესი მინიმალურ ინვაზიურ ენდოსკოპიურ ქირურგიას მიმართავენ, თუმცა ზოგ შემთხვევაში ენდოსკოპიური ქირურგია შესაძლოა ეფექტიანი არ იყოს. მაგალითისათვის, მოზრდილ ბავშვებში ან 1 წლამდე ბავშვებში, რომელთაც ერთზე მეტი დახურული ნაწიბური აქვთ, სხვადასხვა ტიპის ქირურგიული მეთოდი გამოიყენება. ენდოსკოპიური კრანიოსტინოსტოზის ქირურგიაში, ექიმები მცირე ზომის განაკვეთებს ქირურგიული ინსტრუმენტების მოთავსების მიზნით აკეთებენ და ოპერაციის ჩატარებისას პატარა ზომის კამერას იყენებენ.

ოპერაციამდე,  ბავშვს საერთო ანესთეზია უკეთდება. ნეიროქირურგები ერთ ან ორ მცირე ზომის განაკვეთს აკეთებენ სკალპში. შემდეგ თხელი კამერიანი მილი და სხვა ხელსაწყოები განაკევთიდან სხეულში შეიყვანება. კამერა საშუალებას იძლევა ქირურგებმა ოპერაციის პროცესში დაინახონ ბავშვის თავის შიგნით არსებული ვითარება. ოპერაციისას ნეიროქირურგები ამოიღებენ ძვლის ვიწრო ზოლს დახურული ნაწიბურის გასწვრივ. პაციენტები საავადმყოფოში ოპერაციის შემდეგ 2-3 დღის განამვლობაში რჩებიან. ოპერაციის შემდგომ 1 წლამდე ასაკის ბავშვებს შესაძლოა დასჭირდეთ სპეციალური ჩაფხუტის ტარება, რაც დაეხმარებათ თავის ფორმის ჩამოყალიბებაში. ასეთი ჩაფხუტის ტარების ხანგრძლივობა შეიძლება იყოს რამდენიმე თვიდან ერთ წლამდე.  

ცერებრალურ ვასკულარული მალფორმაციები

ცერებრალურ ვასკულარული მალფორმაციების ქირურგიისას, როგორც წესი გამოიყენება კომპიუტერული ნავიგაცია და მიკროსკოპი. ნეიროქირურგები ცდილობენ ვასკულარული მალფორმაციის მთლიანად ამოკვეთას, ისე რომ მისი გახეთქვა თავიდან აიცილონ. საუკეთესო ქირურგიული მეთოდის შერჩევა დამოკიდებულია დეფექტის მდებარეობაზე, ზომაზე და ფორმაზე, ასევე ზოგადად პაციენტის ჯანმრთელობის მდგომარეობაზე.

პედიატრიული თავის ტვინის სიმსივნეები

პედიატრიული თავის ტვინის სიმსივნეები ძალიან განსხვავდება მოზრდილებში არსებული იგივე პრობლემისაგან. ბავშვებში დაფიქსირებული ზოგიერთი სიმსივნის ტიპი მოზრდილებში თითქმის არასდროს არ გვხვდება. Acibadem-ის პედიატრიული ნეიროქირურგიის გუნდი მეტწილად ფოკუსირებულია თავის ტვინის ღეროსა და თალამუსის სიმსივნეებზე, ასევე ღრმად მდებარე თავის ტვინის სიმსივნეებზე. ცერა თითის ოდენა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი  ეს არეალები ტვინის ცენტრში მდებარეობს. მათ გარეშე ადამიანს არ შეუძლია დამოუკიდებლად სუნთქვა, კიდურების გადაადგილება, სახის მიმიკა და საჭმლის გადაყლაპვაც კი. შესაბამისად, ვინადან ისინი უდავოდ სასიცოცხლო მნიშვნელობისაა, ამ ადგილას არსებული სიმსივნეები კვალიფიციურ მიდგომას საჭიროებს. ქირურგიული გამოცდილების პარალელურად საკითხის ოპერაციამდე მომზადებასაც დიდი მნიშვნელობა აქვს.

უახლესი, 3 Tesla-ს მხარდაჭერილი მაღალი რეზოლუციის MRI აპარატით ACIBADEM-ში, ჩვენი ექსპერტთა გუნდი სიზუსტით ადგენს როგორც სიმსივნის მდებარეობას, ასევე  სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან ფუნქციებზე პასუხისმგებელ სტრუქტურებს, რის შედეგადაც ოპერაციისას ისინი არ ზიანდება. როდესაც ჩასატარებელი ოპერაციის შემთხვევაში სიზუსტე მოითხოვება, ასევე გამოიყენება თავის ტვინის მონახაზისა და მონიტორიზაციის ტექნიკები.

თავის ტვინის ყველა სიმსივნე, ავთვისებიანიც და კეთილთვისებიანიც მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს პაციენტების ცხოვრებაზე. პედიატრიულ თავის ტვინის სიმსივნეებში ავთვისებიანობის სპექტრი არსებობს. თუმცა იმის მიუხედავად სიმსივნის  თუ რომელ ტიპთან გვაქვს საქმე საჭიროა გამოცდილი მულტიდისციპლინური გუნდი, რომელიც რადიოლოგებისგან, რადიაციული ონკოლოგებისგან, სამედიცინო ონკოლოგებისგან და პედიატრიული ნეიროქირურგებისგან შედგება. გუნდი ახალი პაციენტის ყველა მონაცემს ყოველკვირეულ საბჭოზე განიხილავს და დაგეგმავს წინასაოპერაციო, ინტრაოპერაციულ და პოსტოპერაციულ ფაზებს, ასევე ნებისმიერ სხვა დამატებით დანიშნულებას. თავის ტვინის სიმსივნეებს, მაშინაც კი თუ ისინი კეთილთვისებიანია, რეციდივი ახასიათებთ, ხოლო ავთვისებიანი სიმსივნის შემთხვევაში შესაძლებელია მეტასტაზირება და სხვა ორგანოებზე გავრცელება. Acibadem-ის ექიმები ყველა სცენარს ერთად განიხილავენ და გეგმავენ თუ როგორ მოაქციონ დაავადება კონტროლის ქვეშ.

თავის ტვინის სიმსივნის სიმპტომები

პედიატრიული თავის ტვინის სიმსივნის პირველი და ყველაზე გავრცელებული ნიშანია მუდმივი თავის ტკივილი. თავის ტკივილის გარდა პაციენტებში ვლინდება შემდეგი სიმპტომები:

• ღებინება (“შადრევანით”, განსაკუთრებით დილით საწოლიდან წამოდგომის შემდეგ)
• შენელებული მოძრაობები, სისუსტე და პლეგია მკლავებსა და ტერფებზე
• სახის პარალიზება
• კრუნჩხვები (ეპილეფტიკური კრუნჩხვა, ქაფოვანი გამონადენი პირიდან, გონების დაკარგვა)
• თვალების ჩაბრუნება, შეზღუდული მარჯვენა ან მარცხენა ხედვა
• ზემოთ ახედვის შეუძლებლობა
• მხედველობის სიმკვეთრის დაქვეითება
• გართულებული ყლაპვა
• მეტყველების შეფერხება
• მოუსვენრობა, მადის დაკარგვა, გაბმული ტირილი (1 წლამდე ასაკის ბავშვებში)
• ამობურცული ყიფლიბანდი
• მუდმივი ძილიანობა
• კისრის დაჭიმულობა

თავის ტვინის სიმსივნის ქირურგიული მკურნალობა

პედიატრიული თავის ტვინის სიმსივნეების მკურნალობა მეტწილად ქირურგიული ჩარევით ხდება. თუმცა სიმსივნეების ზოგიერთი ტიპის შემთხვევაში, როდესაც ზრდის ნელი მაჩვენებელი გვაქვს მხოლოდ მონიტორინგი ან ბიოფსიაა რეკომენდებული.

Acibadem-ის პედიატრიული ნეიროქირურგიის ცენტრში, ოპერაციისას ექიმები ყველაზე თხელ ენდოსკოპებს იყენებენ და პაციენტებს ოპერაციიდან მეორე დღესვე გაწერენ.

ოპერაციისას ასევე გამოიყენება ულტრაბგერით მართული ასპირატორი, რომელიც პარკუჭებში არსებული სიმსივნის ენდოსკოპიური დახურული მეთოდით მკურნალობას უწყობს ხელს. გარდა ამისა,  როგორც ერთ-ერთი მოწინავე ტექნოლოგია, ასევე შესაძლებელია ენდოსკოპის შიგნით ლაზერის გამოყენება. Acibadem-ში, პარკუჭებში არსებული სიმსივნის ღია წესით ოპერაციული მკურნალობის ნაცვლად, ქირურგები სპეციალურ ენდოსკოპის მეშვეობით ამოკვეთენ სიმსივნეს. ასპირატორი ენდოსკოპის მეშვეობით შეიყვანება. იგი ფქვილივით მცირე ზომის ფრაგმენტებს აკეთებს თავის ტვინის ქსოვილში და შეიწოვს მას. ამდენად, ფხვნილის ფორმით დაფქვა და შეწოვა უკეთესი გამოსავალია, ვიდრე ტვინის ქსოვილებზე დაწოლა და მოქაჩვა. ამრიგად, ოპერაცია სუფთად და პაციენტისათვის უსაფრთხოდ ტარდება.

Gamma-Knife-ი

Gamma-Knife თერაპია განიხილება პედიატრიული თავის ტვინის ისეთ სიმსივნეებთან მიმართებით, რომლებიც 3 სანტიმეტრზე ნაკლებია. ავთვისებიანი თავის ტვინის სიმსივნის შეთხვევაში, როდესაც მოითხოვება რადიოთერაპია, მკურნალობის სტრატეგია მოიცავს ქირურგიული წესით სიმსივნის ქსოვილის მაქსიმალური რაოდენობით ამოკვეთას, შემდგომ კი ტრადიციულ რადიოთერაპიას. Gamma-Knife-ი ასევე გამოიყენება მცირე ზომის სიმსივნეების შემთხვევაშიც, როდესაც რუტინული ოპერაციისა და რადიოთერაპიის შემდეგ რეციდივის სახით ბრუნდება.

სპასტიურობა

სპასტიურობა კუნთების ანომალიური დაჭიმულობაა, რასაც  თავის ტვინიდან და ზურგის ტვინიდან კუნთებში დაუბალანსებელი სიგნალების მიწოდება განაპირობებს. როგორც წესი აღნიშნული იწვევს მოძრაობის პრობლემებს. ბავშვებში არსებული სპასტიურობის ძირითადი მიზეზი ცერებრალური დამბლაა. ეს დაავადება (CP) იწვევს გადაადგილების უნარების მუდმივად დარღვევას, რაც ადრეულ ბავშვობაშივე ვლინდება. დაავადების ნიშნები და სიმპტომები პაციენტებში განსხვავდება და ასევე იცვლება დროთა განმავლობაში. ხშირ შემთხვევაში სიმპტომებს შორის გვხვდება კოორდინაციის დარღვევა, კუნთების დაჭიმვა, კუნთების მოდუნება და კანკალი. შესაძლოა პაციენტს აღენიშნებოდეს მგრძნობელობასთან, მხედველობასთან, სმენასთან, ყლაპვასთან და მეტყველებასთან დაკავშირებული პრობლემები. აქედან გამომდინარე, შეიძლება ითქვას, რომ ცერებრალური დამბლა გულისხმობს თავის ტვინის დაზიანებას, რომელიც პაციენტს ჩვეულებრივ დაბადებისას ან დაბადების შემდგომ თვეში ემართება, თავის ტვინში სისხლის მიწოდების ნაკლებობის მიზეზით. თუკი სისხლის მიწოდების ასეთი შეფერხება 3 წუთს ან მეტ ხანს გრძელდება თავის ტვინის დაზიანება გარდაუვალი და შეუქცევადია.

Acıbadem-ში ექიმები ცერებრალური დამბლით გამოწვეულ მოძრაობის დარღვევებს მკურნალობენ. ცერებრალური დამბლის დიაგნოზის მქონე პაციენტების 60%-ს სპასტიურობა ახასიათებთ. ამ დრომდე, სპასტიურობის მკურნალობის ერთადერთი მეთოდი ფიზიოთერაპია იყო, მაგრამ დღეს უკვე შესაძლებელია რამდენიმე სხვადასხვა სახის ინტერვენციის გამოყენება. მკურნალობის დანიშნულებას ჩვენი მულტიდისციპლინარული საბჭო ყოველი კონკრეტული შემთხვევისთვის ინდივიდუალურად აფასებს. აღნიშნულ საბჭოზე ექიმები დეტალურად განიხილავენ ყველა პაციენტის მდგომარეობას ფიზოთერაპევტებთან და რეაბილიტაციის სპეციალისტებთან, პედიატრიულ ნეიროქირურგებთან, ორთოპედებთან, პედიატრიულ ნევროლოგებთან და სხვა მრავალ სპეციალისტთან ერთად. Acibadem-ის პედიატრიული ნეიროქირურგიის ცენტრში მთელი მსოფლიოდან ჩამოსული პაციენტების დასახმარებლად 1500 ზე მეტი ოპერაციია ჩატარებული.  

სპასტიურობის სიმპტომები

• ჩვილი დაბადებიდან 2 თვემდე: კრუნჩხვების კლინიკური სურათი, გართულებული წოვა, ძილის მწვავე დარღვევა, ტირილის გახანგრძლივებული პერიოდი
• 3 თვის ბავშვი: უმოძრაობა ან მკლავებისა და ფეხების მოძრაობის კოორდინაციის დარღვევა
• 4 თვის ბავშვი: ხელების მუშტში დახვევა – თითების დორსიფლექსიის შეუძლებლობა; თავის მაღლა აწევის შეუძლებლობა
• 8 თვის ბავშვი: გადაჯვარედინებული/მაკრატლისებური ფეხების მდგომარეობა ბავშის ხელში აყვანისას, ფეხის თითის წვერებზე სიარული, სათამაშოების მოჭიდების შეუძლებლობა
• 10 თვის ან მეტი ასაკის ბავშვი: ხოხვასა და დამოუკიდებლად დგომაში შეფერხება,ზოგიერთ ვიზუალურ ან აუდიო სტიმულირებაზე რეაგირების შეუძლებლობა

სპასტიურობის მკურნალობა

პედიატრიული რეაბილიტაცია: სპასტიურობის მკურნალობისას ექიმები იყენებენ ფიზიოთერაპიასა და რეაბილიტაციას. აღნიშნული პროცედურები პაციენტებს ეხმარებათ შემდეგი მიმართულებებით:

• სპასტიურობის შედეგად მიღებული ფიზიკური დარღვევების პრევენცია;
• სპასტიურობის შემსუბუქება სხვადასხვა ტექნიკის გამოყენებით;
• ფუნქციონალური უნარების გაუმჯობესება, რათა ბავშვი დამოუკიდებლად გაუმკლავდეს ყოველდღიურ საჭიროებებს;
• ბავშვისათვის საჭირო სამედიცინო საშუალებების შერჩევა და მათი გამოყენების შესახებ ინფორმირება.

Acibadem-ში მოქმედებს მოძრაობის ანალიზის განყოფილება, რომლებიც ექსპერტების გუნდითაა დაკომპლექტებული. მოძრაობის ანალიზის ლაბორატორია გამოიყენება პაციენტის ყველა კუნთის მდგომარეობის შესასწავლად. სიარულის მანერის ანალიზი კუნთების, სახსრებისა და ხერხემლის სისტემის შესაფასებლად ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ეტაპია. კომპიუტერული 3D სიარულის მანერის ანალიზი სვლის დარღვევების იდენტიფიცირებაში გვეხმარება და აჩვენებს კუნთების მოქმედებასა და შეკუმშვას, სახსრების მოძრაობის დიაპაზონს და ეხმარება ექიმებს მკურნალობის ეტაპების დაგეგმვაში. აღნიშნულ განყოფილებაში, ბავშვის მოძრაობის უნარების შესახებ ინფორმაცია ინახება და იგეგმება შესაბამისი მკურნალობა. დღითიდღე ბავშვის მოძრაობის უნარები გაუმჯობესება დაფიქსირდება სპეციალისტების მიერ.

სპასტიურობის ქირურგიული მკურნალობა: სპასტიურობის ქირურგიული მკურნალობა განიხილება იმ შემთხვევაში თუ რეაბილიტაციის შედეგად მდგომარეობის შემსუბუქება ვერ ხდება, სპასტიურობა იწვევს სირთულეებს ბავშვის ყოველდღიური მოვლისას და ბავშვს კუნთების ანომალიური შეკუმშვისგან ტკივილები აწუხებს. რელევანტური  ქირურგიული პროცედურებია:

• ბოტულინის ტოქსინის ინექცია
• შერჩევითი დორსალური რიზოტომია (SDR)
• სელექციური ნეიროტომია (შერჩევითი ფასციკულოტომია)
• ტვინის ღრმა სტიმულაცია (DBS)
• ბაკლოფენის ტუმბოს იმპლანტაცია
• პალიდოტომია

ეპილეფსია

ეპილეფსია ცენტრალური ნერვული სისტემის დარღვევაა, როდესაც თავის ტვინის ანომალიური აქტივობა განმეორებად ეპილეფტიკურ კრუნჩხვებს იწვევს. ეპილეფტიკურ კრუნჩხვებს ახასიათებს, როგორც ხანმოკლე და შუმჩნეველი პერიოდები, ასევე ხანგრძლივი ძლიერი კრუჩხვის მდგომარეობა. აღნიშნული ეპიზოდები შესაძლოა ფიზიკურ დაზიანებას იწვევდეს, თუმცა ასევე შეუქცევადად აზიანებს თავის ტვინს, განსაკუთრებით ეს ეხება ბავშვებში დაავადების მიმდინარეობას, როდესაც თავის ტვინი ჯერ კიდევ ჩამოყალიბების პროცესშია. შემთხვევების 25%-ში პაციენტის კრუნჩხვების შესამსუბქებლად მედიკამენტები საკმარისი არ არის. ასეთ შემთხვევებში  ნეიროქირურგები სხვადასხვა სახის ტექნიკებით ინტერვენციას მიმართავენ.

ეპილეფსიის სიმპტომები

• სხეულის გაშეშება
• ცნობიერების დაბინდვა
• შარდის ბუშტის კონტროლის დაქვეითება
• სუნთქვის შეჩერება
• არ რეაგირებს სიტყვებზე ან ხმაურზე
• გაშტერებული მზერა
• ფეხების და მკლავების მკვეთრი მოძრაობები
• თავის რიტმულად ქნევა
• უმიზეზოდ უეცარი დაცემა (ასოცირდება გონების დაკარგვასთან)

ეპილეფსიის ქირურგიული ოპერაცია

ეპილეფსიის დიაგნოზის მქონე პაციენტებში თავის ტვინში სიმსივნე ან ცისტა არ გვხვდება, თუმცა ტვინის ზოგიერთი უბანი ანომალიურად ვითარდება; როგორც წესი ამ დროს MRI სკანირებას მიმართავენ, თუმცა სხვა ანალიზებიც იძლევა საშუალებას დავადგინოთ, ტვინის კონკრეტულად რომელი უბნიდან მომდინარეობს კრუნჩხვები. ასევე შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას რენტგენი, თუმცა თუ თავის ტვინის ნაწილი არ ფუნქციონირებს, პაციენტმა ეპილეფსიის სამკურნალოდ ქირურგიული ოპერაცია უნდა ჩაიტაროს.

თავის ტვინის სხვა დარღვევებისგან განსხვავებით, ეპილეფსიის შემთხვევაში პირველადი არჩევანია მედიკამენტოზური მკურნალობა. თუმცა თუ პაციენტი მედიკამენტოზურ მკურნალობაზე (წამალ რეზისტენტული ეპილეფსია) რეზისტენტულია, ვინაიდან  პრობლემა თავის ტვინშია – გამოსავალს ნეიროქირურგია წარმოადგენს. მსგავს შემთხვევებში გამოიყენება შემდეგი ქირურგიული ტექნიკები: ფოკალური რეზექცია (თავის ტვინის დაავადებული ადგილის ამოკვეთა), ორპუს კალოსოტომია (ტვინის ორივე ნახევრის ერთმანეთისგან გათიშვა), ჰემისფეროტომია (დაავადებული ნახევარსფეროს ჯანსაღი ნახევარსფეროსგან გათიშვა, თუ დაზიანება მოცემულია ერთ ნახევარსფეროში) და სტიმულატორები (ვაგალური ნერვის სტიმულაცია). ქირურგიული ჩარევის განსაზღვრა და ეპილეფსიის ქირურგიული პროცედურის ტიპი უნდა შეირჩეს სპეციალიზებული გუნდის მიერ, რომელმაც იცის თუ როგორ უნდა მივიღოთ სასურველი შედეგი იმგვარად, რომ ამადროულად არ დაზიანდეს თავის ტვინის ფუნქციები.