პროსტატის კიბო

პროსტატის კიბოს სიმპტომები და მკურნალობა

პროსტატის კიბო რიგით მეორე ყველაზე გავრცელებული ტიპის კიბოა, რომელიც მთელ მსოფლიოში გვხვდება მამაკაცებში. სათანადო ზრუნვის პირობებში პროსტატის კიბოს პაციენტთა საერთო პროგნოზი როგორც წესი პოზიტიურია, მოწინავე დიაგნოზის მეთოდებისა და წარმატებული მკურნალობის ტექნიკის წყალობით. თურქეთის აჯიბადემის საავადმყოფოებში ხელმისაწვდომია დიაგნოსტიკური და სამკურნალო მომსახურების ფართო არჩევანი და ისინი ხორციელდება საერთაშორისო აღიარების მქონე ექსპერტთა მულტიდისციპლინარული ჯგუფის მიერ.

ფართოდ გავრცელებული პროსტატის დაავადებები

პროსტატის ჯირკვალი, რომელიც დაბადებიდან გვხვდება ყველა მამაკაცში, მდებარეობს შარდის ბუშტის ქვემოთ. მისი ფუნქციები დაკავშირებულია რეპროდუქციასთან და სპერმის მომწიფებასთან. ჩვეულებრივ, ახალგაზრდებში ის კაკლის ზომისაა, მაგრამ მამაკაცის ასაკის ზრდასთან ერთად ისიც იწყებს ზრდას. იქიდან გამომდინარე, რომ საშარდე ტრაქტი გადის პროსტატის ჯირკვლის გასწვრივ, ამ ჯირკვლის გადიდება იწვევს საშარდე მილის შეკუმშვას და შარდვასთან დაკავშირებულ პრობლემებს.

პროსტატის დაავადებები შეიძლება იყოს ავთვისებიანი ან კეთილთვისებიანი, თუმცა კეთილთვისებიანი დაავადებები ბევრად უფრო ხშირია. მათგან ყველაზე ხშირად გვხვდება BPH (პროსტატის კეთილთვისებიანი ჰიპერპლაზია), პროსტატიტი (პროსტატის ინფექცია) და პროსტატის კიბო. ყველა მათგანმა შეიძლება გამოიწვიოს ჩივილები შარდვისას, მაგალითად როგორიცაა ხშირი შარდვა ღამით და დღის განმავლობაში, წვის შეგრძნება შარდვის დროს და შარდის ბუშტის მთლიანად დაცლის უუნარობა. თუმცა იშვიათად, მაგრამ მათ ასევე შეუძლიათ გამოიწვიონ ეაკულაციის პრობლემები და სისხლდენა. მიუხედავად იმისა, რომ BPH და პროსტატის კიბო ჩვეულებრივ გვხვდება 40 წელზე უფროსი ასაკის მამაკაცებში, პროსტატიტი ხშირად გვხვდება ახალგაზრდა მამაკაცებში.

რა არის პროსტატის კიბო?

პროსტატის კიბო იწყება პროსტატის ჯირკვლის უჯრედების ანომალური ზრდით. კიბოს უჯრედები იზრდება და იყოფა სწრაფი ტემპით, წარმოქმნის სიმსივნეს. დროთა განმავლობაში კიბოს უჯრედები შეიძლება გავრცელდეს ახლო და შორეულ ქსოვილებსა და ორგანოებში (მეტასტაზირება).

მიუხედავად იმისა, რომ კეთილთვისებიანი პროსტატის ჰიპერპლაზია (BPH) იწვევს შარდვის გაძნელებას და სხვა ჩივილებს, პროსტატის კიბო უფრო მზაკვარი დაავადებაა, რადგან ის ხშირად ვითარდება პროსტატის პერიფერიულ ზონაში. ძალიან ხშირად დაავადება მიმდინარეობს ყოველგვარი სიმპტომის გარეშე მაღალი სტადიის მიღწევამდე. ამიტომ, ყოველწლიური სამედიცინო შემოწმება გადამწყვეტია ადრეული დიაგნოზისთვის და წარმატებული მკურნალობისთვის.

რა იწვევს პროსტატის კიბოს?

პროსტატის კიბოს ზუსტი მიზეზები ჯერ ბოლომდე უცნობია. სიბერე ითვლება ნომერ პირველ რისკ ფაქტორად, რადგან შემთხვევათა უმეტესობა 50 წლის შემდეგ ვლინდება. გენეტიკური მემკვიდრეობა და სიმსუქნე ასევე დაკავშირებულია უფრო მაღალ რისკთან. ზოგიერთი კვლევის თანახმად, მამაკაცებს, რომლებიც მოიხმარენ დიდი რაოდენობით ცხიმს განსაკუთრებით წითელი ხორცისგან რომელიც მზადდება მაღალ ცეცხლზე, შესაძლოა უფრო მეტად განუვითარდეთ პროსტატის კიბო. ითვლება, რომ ძირითადი ფაქტორი შეიძლება იყოს ჰორმონები: ცხიმები ასტიმულირებენ ტესტოსტერონის და სხვა ჰორმონების წარმოების გაზრდას, ხოლო ტესტოსტერონი აჩქარებს კიბოს უჯრედების ზრდას.

ოჯახის ისტორია ასევე მნიშვნელოვანია. პროსტატის კიბოს განვითარების რისკი 7 -ჯერ იზრდება იმ ადამიანებისთვის, რომლებსაც ჰყავთ ჯანმრთელობის ამ პრობლემის მქონე ოჯახის წევრები. გარდა ამისა, თუ მამაკაცის დედას ჰქონდა ძუძუს კიბო, მაშინ მას პროსტატის კიბოს უფრო მაღალი რისკი აქვს. ეს განსაკუთრებით თვალსაჩინო ხდება BRCA მუტაციების მატარებლებში, მაგრამ სხვა რისკ ფაქტორების არსებობაც გასათვალისწინებელია. ადამიანებს, რომლებსაც ჰყავთ პირველი კლასის ოჯახის წევრები დიაგნოზირებული პროსტატის კიბოს ან ძუძუს კიბოს BRCA მუტაციით, უნდა დაიწყონ რეგულარული გამოკვლევები და PSA ტესტები 40 წლის ასაკში, ხოლო მათ, ვის ოჯახშიც მსგავსი ისტორია არ გამოვლენილა, რეგულარული ტესტებისა და PSA ტესტების ჩატარება შეიძლება დაიწყონ 45 წლიდან.

პროსტატის კიბოს ნიშნები და სიმპტომები

დაავადებამ შეიძლება არ გამოავლინოს რაიმე სიმპტომი მისი განვითარების ადრეულ სტადიაზე, ან თუ რომელიმე სიმპტომი გამოვლინდა, ის ხშირად ერევათ პროსტატის კეთილთვისებიან დაავადებებში. პროსტატის კიბოს სიმპტომები შეიძლება შეიცავდეს ხშირ შარდვას, ღამის ჩათვლით; შარდვის გაძნელებას; გაყოფილი ნაკადით შარდვას და შარდის ბუშტის არასრული დაცლის შეგრძნებას; შარდის ან ეაკულაციის დროს წვას ან ტკივილს; სისხლს შარდში ან სპერმაში; ერექციულ დისფუნქციას. 40 წლის შემდეგ ღამით ადგომა და შარდვის დაწყება ასევე სიმპტომებს შორისაა. უნდა გვახსოვდეს, რომ პროსტატის კიბოს დროს დაავადებისთვის მახასიატებელი ადრეული ნიშნები შეიძლება საერთოდ არ გამოვლინდეს. სწორედ ამიტომ აუცილებელია ყოველწლიური რუტინული შემოწმების გავლა.

პროსტატის კიბოს დიაგნოზი

როდესაც პაციენტი მიმართავს ექიმს ჩივილებით, რომლებიც შეიძლება გამოწვეული იყოს პროსტატის კიბოთი, დიაგნოსტიკური პროცესი ჩვეულებრივ მოიცავს შემდეგ პროცედურებს:

PSA (პროსტატის სპეციფიკური ანტიგენი) ტესტი პროსტატის მიერ გამომუშავებული PSA ნივთიერების დონის გასაზომად;
უროფლომეტრიის ტესტები შარდის ნაკადის შესაფასებლად;
ულტრაბგერითი გამოკვლევა პროსტატის ზომისა და ანატომიის შესამოწმებლად;
ციფრული რექტალური გამოკვლევა (DRE), რომელიც სრულდება ხელით პროსტატის ჯირკვლის ტექსტურის, ფორმისა და ზომის შესამოწმებლად;
პროსტატის ბიოფსია ლაბორატორიაში პროსტატის ქსოვილის ნიმუშის გასაანალიზებლად, თუ წინა ტესტების დროს გაჩნდება რაიმე ეჭვი ავთვისებიანი მდგომარეობის თაობაზე.

აჯიბადემში, ყველა დადგენილი და ზოგიერთი ინოვაციური მეთოდი და ტექნიკა გამოიყენება ზუსტი დიაგნოზისთვის. პროსტატის კიბოს ადრეული დიაგნოზის ესომედის სისტემა შესაძლებელს ხდის პაციენტებს ჩაუტარონ შემოწმება ისე რომ არ გახდეს საჭირო ტანსაცმლის გახდა, რაც ხშირ შემთხვევაში გამორიცხავს ხელით რექტალური გამოკვლევის აუცილებლობას. MRI/ულტრაბგერითი შერწყმის ბიოფსია მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს სიზუსტეს და საიმედოობას პროსტატის ქსოვილის ნიმუშების შეგროვებისას, ვინაიდან საეჭვო ადგილები გამოვლენილია მაღალი სიზუსტით მრავალპარამეტრული MRI– ს საშუალებით. წარსულში ზოგიერთი პაციენტისთვის შეუძლებელი იყო დიაგნოზის გაკეთება დროულად, რადგან ბიოფსიის ნემსი ვერ აღწევდა დაზიანების ზუსტ ადგილს. MRI/US ბიოფსიის პროცედურის დროს, სწორი ნაწლავის ულტრაბგერითი სკანირების სამგანზომილებიანი სურათები შერწყმულია (შერწყმულია) MRI სკანირებასთან, რაც უზრუნველყოფს სწორი ადგილიდან სინჯის აღებას მილიმეტრული სიზუსტით.

თუ პათოლოგიის შედეგები ადასტურებს პროსტატის კიბოს არსებობას, შემდგომი ტესტები და გამოკვლევები შეიძლება დაინიშნოს იმის დასადგენად, გავრცელდა თუ არა კიბო სხეულის სხვა ნაწილებზე. ეს გამოკვლევები შეიძლება შეიცავდეს: MRI სკანირებას, CT სკანირებას, PET სკანირებას ან ძვლის სკანირებას. ყველა მაღალტექნოლოგიური მოწყობილობა, რომელიც შეიძლება საჭირო იყოს პროსტატის კიბოს დიაგნოზისთვის, ხელმისაწვდომია აჯიბადემში ლოდინის გარეშე, რაც უზრუნველყოფს სწრაფ და სწორ დიაგნოსტიკურ პროცესს.

პროსტატის კიბოს სახეები

პროსტატის კიბოს 95% -ზე მეტი არის ადენოკარცინომის ტიპის წარმომადგენელი. ის წარმოიქმნება პროსტატის ჯირკვლის უჯრედებიდან. ადენოკარცინომა ჩვეულებრივ ნელა მზარდი და არააგრესიული სიმსივნეა, თუმცა მათ გააჩნიათ გარკვეული ვარიაციები. სადინრის ადენოკარცინომა ზოგადად უფრო აგრესიულია და უფრო სწრაფად ვრცელდება ვიდრე აცინარული ადენოკარცინომის შემთხვევები. ასევე არსებობს პროსტატის კიბოს ზოგიერთი იშვიათი ტიპი, რომელიც წარმოიქმნება ჯირკვლის სხვადასხვა უჯრედებიდან, როგორიცაა მცირე უჯრედის კარცინომა, ბრტყელუჯრედოვანი კარცინომა, გარდამავალი უჯრედის ან უროთელიალური კიბო, ნეიროენდოკრინული სიმსივნეები, რბილი ქსოვილების სარკომა. პროსტატის კიბოს ტიპი, სტადიასთან და ხარისხთან ერთად, განსაზღვრავს მკურნალობის სტრატეგიას.

პროსტატის კიბოს სტადიები

დიაგნოზის დადასტურების შემდეგ, სტადიების სისტემა გამოიყენება დაავადების მასშტაბის დასადგენად, ანუ იმის განსასაზღვრად თუ რამდენად პროგრესირდა დაავადება მისი წარმოქმნის ადგილიდან. პროსტატის კიბოს სტადია არის გადამწყვეტი ფაქტორი მკურნალობის დაგეგმვისა და პაციენტის ჯანმრთელობის პროგნოზის შესაფასებლად. ზოგადად, 1 და 2 სტადიებზე, სიმსივნის გავრცელება შემოიფარგლება მხოლოდ პროსტატის ჯირკვალით. მე-3 სტადიის დროს სიმსივნე გაზრდილია პროსტატის გარეთ, ჩვეულებრივ ის გადასულია სათესლე ბუშტუკებზე, რასაც ეწოდება პროსტატის ადგილობრივად პროგრესირებული კიბო. მე -4 სტადიის პროსტატის კიბო ნიშნავს, რომ დაავადება გავრცელდა მიმდებარე ლიმფურ კვანძებზე ან შორეულ ორგანოებზე. ხოლო ზოგიერთ შემთხვევაში, მას შეუძლია მეტასტაზირება ძვალზეც.

აჯიბადემში, Gallium-68 PSMA PET ფართოდ გამოიყენება პროსტატის კიბოს სტადიის დადგენისთვის. ის იძლევა მაღალი ხარისხის სიზუსტეს მეტასტაზების ან რეციდივების იდენტიფიცირებაში კომპიუტერულ ტომოგრაფიასთან (სკ) და სცინტიგრაფიასთან შედარებით რომლებიც სტანდარტულ გამოსახულებას იძლევა. რადიოფარმაცევტული Gallium-68 PSMA სწორედ პროსტატის სიმსივნური უჯრედების გარსს უკავშირდება. ეს იძლევა სიმსივნის შეფასების საშუალებას, თუმცა ასევე იძლევა საშუალებას შევაფასოთ თუ რამდენად გავრცელდა ლიმფურ კვანძებსა თუ ძვლებში.

პროსტატის კიბოს მკურნალობა

პროსტატის კიბოს მკურნალობა ინდივიდუალურად იგეგმება სიმსივნის ტიპის, ზომისა და აგრესიულობის მიხედვით, ასევე პაციენტის ასაკის, პრეფერენციებისა და ჯანმრთელობის საერთო მდგომარეობის მიხედვით. მკურნალობის პროცესი შეიძლება შეიცავდეს ქვემორე ვარიანტებიდან ერთს ან რამდენიმეს:

აქტიური მეთვალყურეობა. პროსტატის კიბოს პაციენტთა დიდი ჯგუფისათვის არასოდენ გახდება საჭირო მკურნალობა. ესენი არიან დაბალი ხარისხის, ნელა პროგრესირებადი სიმსივნეების ან “კლინიკურად უმნიშვნელო დაავადების” მქონე მამაკაცები; ეს ნიშნავს კიბოს, რომელსაც არასოდეს გამოუწვევია სიმპტომები და, სავარაუდოდ, არასოდეს დააზარალებს პაციენტს და არ ემუქრება მისი სიცოცხლეს. ასეთი პაციენტები დაკვირვების ქვეშ არიან და თუ დაავადება ოდესმე ნამდვილ საფრთხედ იქცევა, მაშინ მათ დროულად მკურნალობენ. აქტიური მეთვალყურეობის ქვეშ მყოფი პაციენტების თითქმის 2/3 არასოდეს საჭიროებს აქტიურ მკურნალობას და ამრიგად, ისინი თავიდან აიცილებენ მკურნალობის გვერდით ეფექტებს.
ნანო დანით თერაპია. ეს არის უსაფრთხო მეთოდი პროსტატის კიბოს ფოკალური მკურნალობისთვის, რომელიც გამოიყენება როგორც ქირურგიის ალტერნატივა შერჩეულ პაციენტებში. NanoKnife პროცედურა იყენებს მოკლე, დაბალი ენერგიის ელექტრო იმპულსებს კიბოს უჯრედების გასანადგურებლად. ვინაიდან ეს მეთოდი არ იწვევს ქსოვილებში გათბობას და ტემპერატურის ცვლილებებს, ის შესანიშნავი ალტერნატივაა ისეთი პაციენტებისთვის, რომლებსაც სიმსივნე განუვითარდათ ნერვებთან და შარდსადენთან ახლოს.
ქირურგია. ეს არის პროსტატის ჯირკვალში შემოსაზღვრული კიბოს მკურნალობის ყველაზე ეფექტური ვარიანტი; ის მკურნალობის სხვა ვარიანტებთან ერთად ასევე გამოიყენება პროსტატის კიბოს მაღალი სტადიის პაციენტებში. პროსტატის კიბოს ოპერაცია ჩვეულებრივ გულისხმობს პროსტატის ჯირკვლის მოცილებას. ამ პროცედურას რადიკალური პროსტატექტომია ეწოდება. მისი ჩატარება შესაძლებელია როგორც ღია, ისე ლაპაროსკოპიული ქირურგიის სახით. აჯიბადემში ნერვული დამცავი რადიკალური პროსტატექტომია ხშირად ტარდება შესაბამისი პაციენტებისთვის. შერჩეულ შემთხვევებში, ეს მეთოდი უზრუნველყოფს ეფექტურ მკურნალობას და პაციენტებში ხშირად ზრდის შანსს, რათა მათ შეინარჩუნონ თავიანთი შარდისა და სექსუალური ფუნქციები გამოჯანმრთელების შემდეგ.
პროსტატის რობოტული ოპერაცია. რობოტის დახმარებით ოპერაცია არის ახალი სიტყვა ლაპაროსკოპიაში. ამ შემთხვევაში, რობოტულ მოწყობილობას სახელად „და ვინჩი“ კონსოლის მეშვეობით მართავს ქირურგი. ის უზრუნველყოფს ქირურგიული ადგილის მკაფიო სამგანზომილებიან ვიზუალიზაციას, რომელიც 12-ჯერ გადიდებულია კონსოლზე. გარდა ამისა, სისტემის იარაღის რობოტულ ინსტრუმენტებს, რომელთაც შეუძლიათ 540 გრადუსიანი კუთხის ბრუნვა, შეუძლიათ მიაღწიონ იმ ადგილებს, რომელთა ხელით წვდომა შეუძლებელია. პაციენტებისთვის სარგებელი მდგომარეობს შემდეგში: მცირე ზომის ჭრილობები, ნაკლები ტკივილი, მინიმალური სისხლის დაკარგვა და უფრო სწრაფი გამოჯანმრთელება. უფრო მეტიც, რობოტული სისტემის შთამბეჭდავი სიზუსტე ხშირად იძლევა კიბოს ქსოვილების ამოღების საშუალებას ისე, რომ შესაძლებელი ხდება შენარჩუნდეს კრიტიკულად მნიშვნელოვანი სტრუქტურები და ნერვები, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან შარდის შეკავებაზე და სექსუალურ ფუნქციებზე. აჯიბადემში რობოტის დახმარებით გაწეული ოპერაციებისთვის დასაქმებულია არაერთი ყველაზე გამოცდილი ქირურგი და მზრუნველი გუნდი თურქეთისა და მთელ მსოფლიოს მასშტაბით.
რადიაციული მკურნალობა. იგი გამოიყენება როგორც პროსტატის ლოკალიზებული კიბოს სამკურნალო საშუალება, ან როგორც შემცირება (სიმსივნის დატვირთვის შემცირება) ან პალიატიური თერაპია ადგილობრივად გავრცელებული ან მეტასტაზური კიბოს მქონე პაციენტებისთვის. აჯიბადემში ტარდება ორივე პროცედურა – გარე სხივით დასხივება უახლესი რადიოთერაპიის აპარატებით და ბრაქითერაპია (რადიოაქტიური თესლის ადგილობრივად მოთავსება სხეულის შიგნით).
ფოკალური თერაპიები (HIFU, კრიოთერაპია). ეს არის არაინვაზიური ტექნიკა, რომელიც გამოიყენება კიბოს უჯრედების გასანადგურებლად, შესაბამისად გათბობით ან გაყინვით. ისინი შეიძლება გამოყენებულ იქნას პროსტატის ჯირკვალში ლოკალიზებული ძალიან მცირე სიმსივნეების სამკურნალოდ, რა დროსაც პროსტატის მიმდებარე ქსოვილები ხელუხლებელი რჩება.
მედიკამენტური მკურნალობა. სხვა სამკურნალო საშუალებებისგან განსხვავებით, რომლებიც გამოიყენება ადგილობრივად, პროსტატის კიბოს სამკურნალოდ გამოყენებული მედიკამენტები მიზნად ისახავს სხეულში არსებული კიბოს უჯრედებთან მიღწევას. ამრიგად, ამას ეწოდება სისტემური მკურნალობა. არსებობს სხვადასხვა ვარიანტი, მათ შორის ჰორმონოთერაპია, რომელიც მიზნად ისახავს მამაკაცის ჰორმონის – ტესტოსტერონის წარმოების შემცირებას, რადგან ის ასტიმულირებს პროსტატის კიბოს უჯრედების ზრდას; ქიმიოთერაპია, რომელიც ტარდება პერორალურად ან ინექციის სახით; იმუნოთერაპია ან მიზნობრივი თერაპია, რომელიც შეიძლება გამოყენებულ იქნას გარკვეული პაციენტებისთვის. აჯიბადემის გამოცდილ სამედიცინო ონკოლოგებს შეუძლიათ აირჩიონ თითოეული პაციენტისთვის საუკეთესო მკურნალობის ვარიანტი პაციენტების სამედიცინო ისტორიისა და მათი დიდი გამოცდილების საფუძველზე.
ლუტეციუმ -177 PSMA თერაპია. ეს არის მკურნალობის ინოვაციური მეთოდი ბირთვული მედიცინის სფეროში. ეს გამოიყენება პროსტატის კიბოს მაღალი სტადიის მქონე პაციენტებში, ასევე ცნობილი როგორც პროსტატის მეტასტაზური კიბო, როდესაც სხვა ვარიანტები ამოწურულია. პროსტატის სპეციფიკური მემბრანის ანტიგენი (PSMA) არის სპეციფიკური მარკერი, რომელიც გვხვდება პროსტატის კიბოს უჯრედების ზედაპირზე, მათ შორის მეტასტაზებში რომლებიც მთელ სხეულშია გავრცელებული. ინექციის მეშვეობით რადიოაქტიური იზოტოპი ლუტეციუმ-177 შეჰყავთ პაციენტის სისხლში. იგი შერწყმულია მოლეკულასთან, რომელსაც შეუძლია ლოკალიზდეს და დაუკავშირდეს კიბოს უჯრედებზე PSMA რეცეპტორებს, სადაც არ უნდა იყოს ისინი სხეულის შიგნით. ამრიგად, კიბოს უჯრედები შერჩევითად არის ამოღებული მიზანში რის შემდგეგაც ისინი ნადგურდება რადიაციის მეშვეობით. Lu-177 PSMA თერაპია ხელს უწყობს პაციენტის სიცოცხლის გახანგრძლივებას და ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესებას პროსტატის მეტასტაზური კასტრაციისადმი რეზისტენტული კიბოს მქონე პაციენტებშიც კი, ანუ მაშინ როდესაც გვაქვს მდგომარეობა, როდესაც დაავადება აღარ ექვემდებარება ჰორმონოთერაპიას.

პროსტატის კიბოს მკურნალობის წარმატებული შედეგებისთვის, აჯიბადემი იყენებს გუნდურ მიდგომას. მაღალკვალიფიციური სპეციალისტები სხვადასხვა სამედიცინო დისციპლინებში, მათ შორის უროლოგიის, ლაბორატორიული პათოლოგიის, რადიოლოგიის, ბირთვული მედიცინის, ქირურგიის, სამედიცინო ონკოლოგიისა და რადიაციული ონკოლოგიის ჩათვლით, აერთიანებენ ძალისხმევას თითოეული პაციენტისათვის საუკეთესო შედეგის მისაღწევად. ინტეგრირებული ზრუნვა აუცილებელია პროსტატის კიბოს სამკურნალოდ და პაციენტის კმაყოფილებისთვის, ამიტომ აჯიბადემში ყველა ზემოთჩამოთვლილი მკურნალობის მეთოდის პაციენტისთვის მიწოდება, შესადაგება და უზრუნველყოფა ხდება ერთ ადგილას.